Λέει η φωτογραφία την αλήθεια;

Η πιο σωστά: Θέλουμε να λέει η φωτογραφία την αλήθεια;

Η φωτογραφία από τη φύση της είναι φτιαγμένη να λέει την αλήθεια. Η αντικειμενικότητα του φακού είναι κάτι το δεδομένο για όλους όσους έχουν έστω και μία φορά στη ζωή τους πατήσει το πλήκτρο που απελευθερώνει τον φωτοφράκτη μπροστά από το φωτοευαίσθητο υλικό. Τι γίνεται όμως όταν κάποιος κάνοντάς το αυτό θέλει να πει ψέματα; Ή καλύτερα να εκφράσει την αντικειμενικότητα με τον υποκειμενικό του τρόπο;

Ο καλλιτέχνης, φύση ανατρεπτική και επαμφοτερίζουσα, μπορεί να επιλέξει. Αν η ιδέα που θέλει να μετατρέψει σε φωτογραφική εικόνα είναι τέτοια που δεν τον εξυπηρετούν τα "ορθόδοξα" φωτογραφικά μέσα, τότε έχει να επιλέξει μία σωρεία άλλων που τον εξυπηρετούν. Με άλλα λόγια μπορεί να κάνει μία φωτογραφία που δε θα "λέει" ακριβώς την αλήθεια. Πολλά τα παραδείγματα και από την ιστορία της φωτογραφίας και από τα κινήματα που επηρεάστηκε, όπως αυτά του 20ού αιώνα (ιμπρεσιονισμός, αφηρημένος εξπρεσιονισμός, κα).

Το κατά πόσο αυτό είναι "σωστό" ή όχι δεν θεωρούμε ότι πρέπει να το συζητάμε καθώς στην Τέχνη δεν υπάρχει "σωστό" και "λάθος". Υπάρχει μόνο αυτό που θέλει να πει ο καλλιτέχνης, αυτό που θέλει να μεταδώσει. Και αυτό δεν είναι υποχρεωτικό (ΚΑΙ στην περίπτωση της φωτογραφίας) να υπακούει στην πραγματικότητα, ή καλύτερα στην κοινή αντίληψη που έχουμε γι' αυτή.

Μέσα υπάρχουν πολλά. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στα σύγχρονα ψηφιακά προγράμματα που μπορούν ακόμα και να δημιουργήσουν από την αρχή μία εικόνα χωρίς την παρέμβαση της φωτογραφικής μηχανής. Υπάρχουν δυνατότητες αρκετές και στις παλιές μεθόδους που εδώ και πολλά χρόνια χρησιμοποιούν οι καλλιτέχνες φωτογράφοι για να ερμηνεύσουν τον κόσμο που παρατηρούν και φωτογραφίζουν με βάση τη δική τους υποκειμενική ματιά. Μια διαφορετική ερμηνεία της πραγματικότητας δεν σημαίνει απαραίτητα και άρνησή της. Αυτό θα αποτελούσε άρνηση της φωτογραφικής τεχνικής. Σημαίνει όμως νέα ματιά, νέα προσπάθεια ερμηνείας του κόσμου και σίγουρα μια νέα προσέγγιση στο ίδιο μέσο που υπηρετούμε.