Σάββατο 23 Οκτωβρίου 2010

Πέμπτη 21 Οκτωβρίου 2010

Τρίτη 19 Οκτωβρίου 2010

Η καινούρια Τέχνη

"Και στους ευρωπαϊκούς καλλιτεχνικούς κύκλους συνεζητήθη, και με μεγάλο μάλιστα πείσμα, αν η φωτογραφία είναι Τέχνη, όπως είναι η ζωγραφική και η γλυπτική. Κι ακούστηκαν γνώμες σοφές, ανθρώπων κολλημένων στη ρουτίνα και στις παλιές αντιλήψεις. Στις αντιλήψεις εκείνες, που φαντάζονται την φωτογραφία ενός προσώπου, με το στερεότυπο φωτογραφικό μειδίαμα και τη σχετική πόζα, με τα φεγγαρίσια μούτρα, από το ρετούς του φωτογράφου, που θέλει να κολακεύσει το πρόσωπο του πελάτου του. Μα αυτά όλα ανήκουν στο παρελθόν, γιατί νέος άνεμος έδιωξε μακριά τις παλιές αντιλήψεις. Σήμερα, ο φωτογράφος είναι καλλιτέχνης και μόνο σαν καλλιτέχνης μπορεί να επιβληθεί. Άλλη αντίρρησις ήταν, ότι καθένας μπορεί να κάνει φωτογραφίες. Αμ' δε! Ας κοπιάσουν αυτοί που το λένε. Σήμερα, τα μέσα που χρησιμοποιεί ο φωτογράφος είναι τόσα, που χρειάζεται πείρα και πείρα γερή, για να μπορέσει μόνο να εκλέξει, ποια είναι εκείνα, που σε κάθε περίπτωσι, πρέπει να χρησιμοποιήσει. Ο κάθε σκιτζής μπορεί να αρπάξει ένα πινέλο, ένα κάρβουνο και να ζωγραφίσει, ό,τι του καπνίσει, παριστάνοντας το φουτουριστή, τον πριμιτιβίστα, τον εμπρεσιονιστή, τον κυβιστή ή και 'γω δεν ξέρω τι άλλο. Μα στο φωτογράφο χρειάζονται γνώσεις επιστημονικές, πραγματικές, απ' όλους τους κλάδους της επιστήμης. Του χρειάζονται γνώσεις από τη χημεία, από την οπτική, και...και...και... Ποια τέχνη είναι αυτή που ζητά τόσα από τους μύστας της; Στη συζήτησι έδωσε τέλος η τελευταία φωτογραφική έκθεσις, στο Παρίσι. Παρουσιάσθηκαν έργα τέτοια, που απεστόμωσαν και τους πιο διστακτικούς και τους έκαναν να παραδεχτούν, θέλοντας και μη, ότι η φωτογραφία είναι η ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΤΕΧΝΗ."
Μ. Παπαδόπουλος, Νοέμβριος 1932, περιοδικό "ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΤΕΧΝΗ" τεύχος 1

Παρασκευή 8 Οκτωβρίου 2010

Η αισθητική της απαγόρευσης του καπνίσματος

Πριν από ένα μήνα μας (ξανα)ήρθε από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού η απαγόρευση του καπνίσματος και αυτή τη φορά μάλλον ήρθε για να μείνει. Τι μπορεί να ενδιαφέρει αυτό ένα καλλιτεχνικό-φωτογραφικό ιστολόγιο, θα μου πείτε. Επειδή η συζήτηση για το αν είναι σωστό μέτρο ή όχι είναι πέρα από τα όρια αυτού του ιστολογίου (αν και όλοι οι καλλιτέχνες είμαστε του καπνού λίγο ως πολύ) θα ήθελα να σταθώ στην αισθητική πλευρά του όλου θέματος. Σε πρόσφατη επίσκεψη των καλλιτεχνών σε γνωστό ουζερί της συμπρωτεύουσας είδαμε πολύ κόσμο να κάθεται όρθιος έξω από το μαγαζί με το ρακοπότηρο στο ένα χέρι και το τσιγάρο στο άλλο. Σίγουρα μια όχι και τόσο όμορφη εικόνα για οποιοδήποτε δρόμο. Σε αντίστοιχη βόλτα στην νότια Ιταλία παλαιότερα βλέπαμε κόσμο να καπνίζει στο δρόμο περπατώντας μέχρι να φτάσει στο μαγαζί όπου πήγαινε. Φανταστείτε ένα ζευγάρι να περπατά σε μια πλατεία κρατημένοι ο ένας από το χέρι του άλλου και στα ελεύθερα χέρια τους να υπάρχουν τσιγάρα. Αν και καπνιστές λοιπόν αποφασίσαμε να μην τραβήξουμε αυτή τη φωτογραφία γιατί το κάπνισμα στο δρόμο κατέστρεψε μια κατά τα άλλα ειδυλλιακή εικόνα.
Η σύγχρονη εποχή, μας καταστρέφει καθημερινά την αισθητική και οπτική αντίληψη. Ο τεράστιος όγκος πληροφοριών που αντιμετωπίζουμε οπτικά στις πόλεις και οι ρυθμοί ταχύτητας που έχουν επιβληθεί στον "προηγμένο" κόσμο δεν μας επιτρέπουν να αφομοιώσουμε σωστά και να αντιληφθούμε την αισθητική των πραγμάτων γύρω μας είτε αυτά αφορούν τους ανθρώπους που προσπερνούμε στο δρόμο είτε ακόμη και τα κτήρια των πόλεων, έστω και αν τα χαρακτηρίζουμε γκρίζα, μουντά και ακαλαίσθητα. Η πληροφορία που δεχόμαστε από τις διαφημιστικές εικόνες γύρω μας είναι και αυτή αποσπασματική λόγω των τεραστίων διαστάσεων τους που απέχει πολύ από το μέγεθος παρατήρησης μιας φωτογραφίας από κοντινή απόσταση. Έτσι χάνεται και η καλαίσθητη πλευρά κάποιων τέτοιων εικόνων και αυτό που μένει είναι μόνο το μήνυμα που θέλουν να μας στείλουν.
Μέσα σε όλα αυτά λοιπόν ήρθε να προστεθεί και το κάπνισμα στους δρόμους. Μια εικόνα που συμπληρώνει το παζλ της ακαλαισθησίας. Και με τις ευλογίες του κράτους αυτή τη φορά. Όχι ότι περιμέναμε και τίποτα καλύτερο. Ας είναι. Οι καλλιτέχνες για να είναι τέτοιοι πρέπει και τώρα να μπορέσουν να δημιουργήσουν και σε αυτές τις συνθήκες. Άλλωστε αυτό είναι που τους κάνει να ξεχωρίζουν. Η ικανότητά τους να ανακαλύπτουν την αισθητική στον κόσμο γύρω τους και μέσω μιας Ιδέας και της Τέχνης τους να τη μεταφράζουν σε ένα απτό δημιούργημα.

Και ο Garry Winogrand θα έλεγε: "Όλα τα πράγματα είναι φωτογραφήσιμα".